Paweł Jesiotr

Crop Manager – Specialty Crops

Certis Belchim BV Sp. z o.o. Oddział w Polsce

 

Milbemektyna- Milbeknock 10 EC skuteczne rozwiązanie przeciwko przędziorkom

 

Zwalczanie szkodników w sadach.

Ochrona roślin sadowniczych przed szkodnikami stanowi coraz większe wyzwanie dla polskich sadowników. Związane jest to z dwoma głównymi czynnikami mającymi zasadniczy wpływ na nasilenie występowania szkodników i ich skuteczne zwalczanie: zmiany klimatyczne oraz zmniejszający się asortyment konwencjonalnych substancji aktywnych i opartych na nich insektycydów.

1. Zmiany klimatyczne korzystnie wpływają na rozwój i nasilenie występowania szkodników:

• wzrost średnich temperatur miesięcznych i rocznych daje możliwość zwiększenia zasięgu występowania szkodników do tej pory nie występujących w naszym kraju, w tym gatunków ciepłolubnych. Wpływa także na skrócenie cykli rozwojowych wielu gatunków szkodników.
• wydłużenie okresu wegetacyjnego sprzyja rozwojowi dodatkowych pokoleń szkodników oraz zwiększenie populacji poszczególnych grup owadów i roztoczy.
• ciepłe i suche jesienie oraz łagodne zimy dają warunki sprzyjające przygotowaniu się szkodników do przezimowania, a przede wszystkim nie następuje redukcja ich potencjału rozrodczego na następny sezon.

2. Redukcja liczby dopuszczonych do stosowania substancji aktywnych.

Od kilku lat rynek środków ochrony roślin zmienia się w błyskawicznym tempie. Za sprawą działań Komisji Europejskiej lista dozwolonych substancji czynnych, w tym insektycydów, gwałtownie się kurczy. Działania te mają na celu wyeliminowanie tych substancji aktywnych, które mogą być potencjalnie niebezpieczne dla ich bezpośrednich użytkowników, zdrowia konsumentów jak i środowiska naturalnego. Niemniej na miejsce wycofanych insektycydów nie zostają wprowadzone w wystarczającej ilości nowe, które mogą je skutecznie zastąpić. To z kolei może prowadzić do nadmiernego stosowania tych, które pozostają w doborze co może skutkować generowaniem  odporności szkodników na te właśnie substancje. Dlatego bardzo istotne jest racjonalne i właściwe stosowanie środków ochrony roślin, w tym insektycydów i akarycydów.

NIezwykle ważne jest by sadownicy i plantatorzy roślin jagodowych byli świadomi zagrożeń wynikających z powyższych czynników i potrafili je rozwiązywać. Stałe podnoszenie świadomości i wiedzy na temat zarówno nowych szkodników jak i tych, które występują od dłuższego czasu w naszej strefie klimatycznej jest niezbędnym elementem produkcji ogrodniczej. Niezbędna jest także wiedza na temat sposobów działania poszczególnych grup środków ochrony roślin.

Obecnie na naszym rynku jest bardzo niewiele substancji aktywnych o szerokim spektrum zwalczanych szkodników, a te które pozostały są nadużywane. W związku z tym istnieje niebezpieczeństwo wytworzenia odporności szkodników na te substancje aktywne. Zdecydowana większość dostępnych insektycydów i akarycydów są specjalistycznymi produktami, przeznaczonymi do zwalczania niektórych grup lub wręcz poszczególnych gatunków szkodników. Z tego względu znajomość sposobów działania oraz zakresu stosowania poszczególnych środków ochrony roślin jest podstawą skutecznego ich stosowania. Należy także pamiętać, że rotacja środków ochrony roślin, czyli naprzemienne aplikowanie środków zawierających substancje o odmiennych mechanizmach działania, jest podstawą racjonalnego ich wykorzystania.

Przędziorki – poważny problem roślin uprawnych

Do jednych z najgroźniejszych i najczęściej występujących szkodników wielu roślin uprawnych, w tym roślin sadowniczych należą przędziorki. Są to niewielkich rozmiarów (poniżej 0,5 cm) szkodniki z gromady pajęczaków, podgromady roztoczy. Żerując na liściach wysysają soki roślinne powodując ogładzanie roślin z substancji odżywczych. Zaatakowane liście matowieją, następnie żółkną i przedwcześnie opadają. Silnie zasiedlone rośliny wydają mniejszy plon o słabej jakości i są bardziej podatne na przemarzanie. Rozwojowi przędziorków sprzyjają suche i ciepłe lata.

Przedziorek owocowiec (Panonnychus ulmi) to szkodnik, który występuje głównie na jabłoni i śliwie, ale coraz częściej atakuje także grusze i inne drzewa owocowe.

Przędziorek owocowiec (Panonychus ulmi)

Samica przędziorka owocowca jest barwy czerwonej, ma owalny kształt ciała i pokryta jest długimi szczeciniastymi wyrostkami. Samiec jest mniejszy od samicy, ma bardziej wydłużone ciało i jest bardzo ruchliwy. Początkowo jasnopomarańczowy, z czasem ciemnieje i staje się czerwony. Przędziorek owocowiec zimuje w formie jaj zimowych składanych przez samice w postaci złóż w rozwidleniach pędów i spękaniach kory. Jaja są lekko spłaszczone i mają intensywny ciemno czerwony kolor. Przy silnym porażeniu drzew w poprzednim sezonie złoża jaj są dobrze widoczne gołym okiem. Larwy wylęgają się w połowie kwietnia. Samice mogą składać jaja bez zapłodnienia. Rozwój kolejnych pokoleń przędziorka owocowca w sadach trwa do końca sierpnia. W ciągu sezonu może rozwinąć się 5-6 pokoleń tego szkodnika. Larwy, nimfy i osobniki dorosłe intensywnie żerują zarówno na dolnej jak i na górnej stronie liści wysysając z nich soki.

Przędziorek chmielowiec (Tetranychus urticae) jest polifagiem i może żerować na większości roślin uprawnych, w tym na warzywach, praktycznie wszystkich gatunkach upraw sadowniczych i roślin ozdobnych.  Samice mają kształt owalny, zmieniają barwę w zależności od pory roku. Zimujące samice są koloru ceglasto-pomarańczowego, natomiast w lecie są koloru żółto-zielonego. Samice mają zdolność do wytwarzania pajęczynki. Samce są kształtu romboidalnego i mniejsze od samic. Stadium zimującym jest zapłodniona samica, która chowa się w glebie lub w resztkach roślin. Jaja są składane na spodniej stronie liści. Samica składa około 100 jaj. Pełny rozwój, w zależności od warunków trwa od jednego do trzech tygodni. W ciągu sezonu szkodnik może rozwinąć do 5 pokoleń. Larwy, nimfy i osobniki dorosłe żerują na dolnej stronie liści wysysając z nich soki. Niekiedy na ich powierzchni widoczna jest cienka pajęczynka.

Przędziorek chmielowiec (Tetranychus urticae)

Przędziorek szklarniowiec (Tetranychus cinnabarinus) jest bardzo podobny do przędziorka chmielowca i jest uważany za jego rasę. Różni się przede wszystkim ubarwieniem – samice są czerwone a samce pomarańczowo-żółte. Jaja są kuliste, koloru żółtego, błyszczące. Jest to gatunek ciepłolubny, dlatego w naszych warunkach występuje głównie na roślinach uprawianych pod osłonami. Warunkami najbardziej sprzyjającymi jego rozwojowi jest wysoka temperatura (około 30°C) i wilgotność względna powietrza około 70%. Szkodnik najczęściej występuje na roślinach warzywnych uprawianych pod osłonami (pomidor, ogórek, papryka), jednak niekiedy może także pojawić się na roślinach jagodowych uprawianych w tunelach wysokich. Cykl rozwojowy p. szklarniowca jest bardzo krótki i trwa 7-8 dni. W ciągu sezonu może rozwinąć się 7 i więcej pokoleń tego szkodnika.

Przędziorek szklarniowiec (Tetranychus cinnabarinus)

Sposoby zwalczania i ograniczania przędziorków.

Przędziorki są groźnymi szkodnikami większości gatunków drzew i krzewów owocowych i roślin ozdobnych. Mogą także występować na wielu gatunkach warzyw, szczególnie tych uprawianych pod osłonami. Szkody powodowane przez te roztocza ujawniają się nie tylko bezpośrednio w czasie ich aktywności, ale odbijają się niekorzystnie również w kolejnych sezonach. Z tych powodów zwalczanie przędziorków w sadach i na plantacjach roślin jagodowych jest zabiegiem nieodzownym.

Najlepsze efekty ograniczania strat powodowanych przez te szkodniki daje połączenie metod zapobiegawczych i walki bezpośredniej z tymi roztoczami.

Usuwanie resztek pożniwnych, opadłych i skoszonych liści a także pędów po cięciu zimowym drzew jest jednym z podstawowych zabiegów ograniczających źródło porażenia roślin w następnym sezonie. Pod resztkami pożniwnymi lub opadłymi liśćmi zimujące samice przędziorka chmielowca znajdują znakomite schronienie, pozwalające przetrwać im niskie temperatury w okresie zimy. Z kolei na pędach usuniętych w czasie cięcia zimowego drzew mogą znajdować się złoża jaj przędziorka owocowca. Usunięcie tych niepotrzebnych resztek roślinnych z sadu czy plantacji w sposób istotny ograniczy innokulum, czyli źródło porażenia na wiosnę w następnym sezonie. Dotyczy to nie tylko przędziorków ale także innych szkodników i chorób atakujących nasze uprawy. Dlatego zabieg ten jest jednym z głównych punktów Dobrej Praktyki Ochrony Roślin i powinien wejść na stałe do kalendarza sadowników i plantatorów roślin jagodowych.

Zwalczanie larw przędziorka owocowca wylęgających się jaj zimowych przy wykorzystaniu produktów zawierających olej parafinowy jest bardzo skutecznym zabiegiem ograniczającym występowanie tego szkodnika w okresie wegetacji. Olej parafinowy jest substancją działającą w sposób powierzchniowy na roślinie i kontaktowy na szkodniki. Powoduje ograniczenie lub uniemożliwienie wymiany gazowej (oddychania) larw próbujących wykluć się z jaj. Giną one na skutek uduszenia. Dlatego optymalnym momentem na wykonanie zabiegu, jest początek procesu wylęgania się larw z jaj zimowych, co zwykle zbiega się z fazą „mysiego ucha” do fazy „zielonego pąka kwiatowego” jabłoni. Zbyt wczesne wykonanie zabiegu może skutkować niższą jego skutecznością. Natomiast zbyt późny zabieg może powodować objawy fitotoksyczności na młodych rozwijających się liściach. Istotne jest bardzo dokładne pokrycie wszystkich pędów drzew, szczególnie rozwidleń i kątów pędów, gdzie złożone są jaja. Z tego względu zaleca się stosowanie wysokich dawek wody 800-1000 l/ha. Zabieg ten ogranicza także populację mszycy jabłoniowej, a w przypadku śliw również misecznika śliwowego.

Introdukcja naturalnych wrogów przędziorków jest coraz częściej stosowaną metodą ograniczania ich populacji. Dobroczynek gruszowy (Typhlodromus pyri) jest jednym z najskuteczniejszych naturalnych wrogów szkodliwych roztoczy, w tym przędziorków i pordzewiaczy. Jest to drapieżny pajęczak występujący naturalnie w Europie, Azji i Ameryce Północnej. W Polsce można spotkać go na wielu drzewach i krzewach, zarówno liściastych jak i iglastych. Jednak często jego naturalna populacja jest zbyt mała by skutecznie ograniczyć szybko namnażające się populacje szkodliwych roztoczy w intensywnie uprawianych sadach i plantacjach roślin jagodowych. Dlatego prowadzi się tzw. introdukcję, czyli wprowadzanie tego drapieżcy, który jest naszym naturalnym sprzymierzeńcem. Introdukcję Dobroczynka gruszowego w postaci filcowych opasek zawierających zapłodnione zimujące samice tego pajęczaka należy przeprowadzić wczesną wiosną, przed ruszeniem wegetacji od końca stycznia do początku kwietnia. Opaski z samicami należy przymocować do pni lub grubszych pędów drzew i krzewów. Uśpione roztocza aktywują się, gdy temperatura powietrza wzrasta powyżej 8°C. Wychodzą one z opasek i zaczynają żerować na jajach, larwach i osobnikach dorosłych przędziorków i pordzewiaczy. Mogą się także odżywiać larwami czerwców i wciornastków, a także pyłkiem i sokiem roślinnym.

W uprawach szklarniowych do walki z przędziorkami często stosowany jest Dobroczynek szklarniowy (Phytoseiulus persimilis), który jest wyjątkowo wydajnym predatorem i bardzo często utrzymuje populację przędziorków w szklarniach poniżej progu szkodliwości.

Jednak należy pamiętać by po wprowadzeniu dobroczynków do sadów i na plantacje roślin jagodowych nie zniszczyć populacji tych naturalnych sprzymierzeńców poprzez stosowanie szkodliwych dla nich środków ochrony roślin. Dlatego należy stosować wyłącznie selektywne lub przynajmniej częściowo selektywne insektycydy i akarycydy takie jak np. Teppeki 50 WG czy Milbeknock 10 EC. Absolutnie niedopuszczalne jest stosowanie pyretroidów czy produktów fosforoorganicznych. Należy także pamiętać, że niektóre fungicydy (np. oparte na siarce) mogą negatywnie wpływać na rozwój populacji dobroczynków.

Zwalczanie przędziorków  z wykorzystaniem środków ochrony roślin.

Jest to w dalszym ciągu najskuteczniejsza metoda walki z tymi szkodnikami. Jednak środki ochrony roślin należy stosować  dopiero po przekroczeniu przez szkodniki progu szkodliwości, gdy inne metody okazały się nie wystarczające.

W ostatnim czasie z doboru wypadło wiele konwencjonalnych akarycydów, które do niedawna z powodzeniem wykorzystywane były do zwalczania przędziorków i innych szkodliwych roztoczy w uprawach sadowniczych. Jedne z nich zostały wycofane całkowicie (spirodiklofen), inne obecnie można stosować jedynie do ochrony wybranych roślin szklarniowych w obiektach trwale odizolowanych od podłoża (abamektyna, bifenazat). Dlatego bardzo ważne jest by te, które nam pozostały stosować w sposób racjonalny. Racjonalne stosowanie środków ochrony roślin to przede wszystkim naprzemienne ich stosowanie. Przy czym należy pamiętać by stosować preparaty nie tylko różne z nazwy ale przede wszystkim substancje wykazujące odmienne mechanizmy działania, tak by nie dopuścić do powstawania  ras szkodników odpornych na poszczególne substancje aktywne. Ważne jest także by nie stosować preparatów z danej grupy chemicznej częściej niż 1-2 razy w sezonie.

Kolejną ważną kwestią jest znajomość sposobu działania poszczególnych akarycydów. Jedne z nich są skuteczne w zwalczaniu jedynie jaj i młodych larw, inne działają tylko na ruchome formy przędziorków, a tylko bardzo nieliczne (milbemektyna, tebufenpirad) działają na wszystkie fazy rozwojowe tych szkodników. Dlatego przy wyborze akarycydu należy wiedzieć jakie fazy rozwojowe szkodnika mamy w danym momencie na naszych roślinach.

W ostatnim czasie coraz więcej firm produkujących środki ochrony rośli prowadzi prace rozwojowe i rejestracyjne nad preparatami bioracjonalnymi, czyli takimi, które nie zawierają chemicznych substancji aktywnych i są bezpieczniejsze dla środowiska naturalnego, a przede wszystkim dla operatorów stosujących te produkty jak i konsumentów. Wpisują się one także w programy „zero pozostałości”. Jednym z takich produktów jest zarejestrowany niedawno Neudosan. Jest to insektycyd i akarycyd, który zawiera 515 g/l soli potasowej kwasów tłuszczowych jako substancji aktywnej. Przeznaczony jest do zwalczania szkodników o aparacie gębowym ssącym jak przędziorki, mszyce, mączliki, wciornastki czy miodówki na wielu gatunkach roślin sadowniczych, warzywniczych i ozdobnych.

Milbeknock 10 EC – MILBEMEKTYNA – następca abamektyny.

Do niedawna jedną z podstawowych substancji aktywnych wykorzystywanych do zwalczania przędziorków występujących na wielu uprawach ogrodniczych, jak również miodówek gruszowych była abamektyna. Jednak zgodnie z Rozporządzeniem Wykonawczym Komisji (UE) 2023/515 z dnia 8 marca 2023 r., obecnie substancja ta może być stosowana jedynie do ochrony niektórych roślin w uprawach szklarniowych trwale odizolowanych od podłoża. W związku z tym sadownicy i plantatorzy roślin jagodowych nie mogą już wykorzystywać tej substancji do ochrony swoich upraw.

Jednak istnieje na rynku substancja aktywna, która z powodzeniem może zastąpić abamektynę i pomóc sadownikom w rozwiązaniu wielu problemów w ochronie roślin – Milbemektyna w preparacie  Milbeknock 10 EC . Abamektyna i milbemektyna należą do tej samej grupy chemicznej makrocyklicznych laktonów. Obie substancje są pochodzenia naturalnego, wyizolowane w procesie fermentacji z bakterii glebowych: abamektyna z bakterii Streptomyces avermitilis, a milbemektyna z bakterii Streptomyces hygroscopicus. Obie substancje wykazują działanie roztoczobójcze i insektobójcze. Na szkodniki działają kontaktowo i żołądkowo a na roślinie powierzchniowo, wgłębnie i translaminarnie.

Dlaczego milbemektyna jest lepsza od abamektyny?

Milbemektyna jest znacznie nowszą substancją aktywną w związku z tym jest pozbawiona wielu wad, które obciążają abamektynę. Przede wszystkim jest to substancja mniej szkodliwa dla środowiska naturalnego w tym dla organizmów pożytecznych takich jak pszczoły, biedronki, złotooki, dziubałki czy drapieżne roztocza. Jest także mniej szkodliwa dla ludzi, przede wszystkim operatorów wykonujących zabiegi środkami na niej opartymi. To właśnie z tych względów abamektyna podlega tak dużym obostrzeniom w stosowaniu, podczas gdy milbemektynę w dalszym ciągu można wykorzystywać na szeroką skalę w większości upraw ogrodniczych.

Obecnie w Polsce zarejestrowane są dwa produkty zawierające milbemektynę jako substancję aktywną: Milbeknock 10 EC i Koromite 10 EC.

Rejestracja Milbeknock 10  obejmuje następujące zastosowania:

• Jabłoń, grusza – przędziorek owocowiec, przędziorek chmielowiec, pordzewiacz jabłoniowy;
• Truskawka – przędziorek chmielowiec, roztocz truskawkowiec;
• Krzewy jagodowe (porzeczka czarna, czerwona, biała, jeżyna, borówka wysoka, malina, żurawina, agrest) – przędziorek chmielowiec, przędziorek owocowiec;
• Chmiel – przędziorek chmielowiec.

Warto zaznaczyć, że preparaty zawierające milbemektynę jako nieliczne zwalczają wszystkie stadia rozwojowe przędziorków (w tym jaja letnie). Jednak nie zwalczają jaj zimowych przędziorka owocowca.

Ponieważ milbemektyna, podobnie jak abamektyna jest substancją pochodzącą od bakterii glebowych dosyć szybko rozkłada się pod wpływem promieniowania UV. Dlatego warto pamiętać by stosować ją w warunkach niskiej operacji słonecznej tzn. wieczorem lub w dni pochmurne, tak by substancja aktywna miała czas wniknąć do liści chronionych roślin.

Firma Certis Belchim BV w dalszym ciągu prowadzi prace rozwojowe i rejestracyjne nad milbemektyną zarówno w Europie jak i na całym świecie. Dlatego mamy nadzieję, że już wkrótce będziemy mogli poinformować o nowych zastosowaniach tej substancji w ochronie innych upraw i w zwalczaniu innych szkodników jak np. miodówka gruszowa.

Milbeknock 10 EC – charakterystyka w pigułce:

Substancja aktywna: Milbemektyna (substancja naturalna z gruby makrocyklicznych laktonów) – 9,3 g/l

Zastosowanie: akarycyd do zwalczania przędziorków (p. chmielowiec, p. szklarniowiec, p. owocowiec  i inne), roztocza truskawkowego i pordzewiaczy.

Uprawy: rośliny jagodowe (w tym truskawki i maliny), jabłoń, grusza, chmiel.

Dawkowanie: rośliny jagodowe – 1,25 l/ha; jabłoń, grusza – 0,75-1 l/ha; chmiel – 1,5 l/ha.

Sposób działania: na szkodnika kontaktowo i żołądkowo, na roślinie powierzchniowo, wgłębnie i translaminarnie.

Zalety: – zwalczanie wszystkich stadiów rozwojowych przędziorków (jaja, larwy, nimfy, osobniki dorosłe);

– działanie w szerokim zakresie temperatur (5-30^oC);

– brak odporności krzyżowej z innymi akarycydami.

Milbeknock 10 EC jest mało szkodliwy dla fauny pożytecznej

Biedronka siedmiokropka (Cocinella septempunctata)    Dobroczynek gruszowy (Typhlodromus pyri)               Złotook (Chrysopa)

Larwa biedronki

Etykieta Milbeknock 10 EC

Etykieta do pobrania znajduje się tutaj– Milbeknock 10 EC

Oferta Certis Belchim Polska

Zobacz naszą pełną ofertę na https://certisbelchim.pl/produkty/

Zobacz pozostałe Nasze publikacje- https://certisbelchim.pl/publikacje/